Niet marketing-proof

Het zou zomaar kunnen gebeuren, in zo’n periode dat het net lente is. Je loopt een kapper binnen en besluit spontaan tot een andere coupe. Niemand van je vrienden of familie vooraf gepolst of om feedback gevraagd. En zo loop je met je nieuwe look de wereld in, gelukkig met je lente-impuls.

En zo kan het ook gebeuren dat je pas na de volgende keer dat je weer bij de kapper bent geweest en je toch maar weer voor je oude model hebt gekozen, je voor het eerst te horen krijgt hoe je collega’s of vrienden over je lente-impuls-coupe dachten: “Dit staat je toch beter.” Of: “Ik dacht eerst: ‘Wat is dit?” maar toen ik er eenmaal aan gewend was, vond ik het juist wel bij je passen.”

Zo heb ik ook mijn titel voor het traject ‘Kapitaliseren op je eigenschappen’ niet eerst uitvoerig aan de buitenwereld blootgesteld. Geen marketingadviezen opgevolgd bij het bedenken van de naam en deze dus niet eerst voorgelegd aan anderen om te vragen wat ze er voor associatie en gevoel bij kregen. En zo krijg ik nu pas, zo nu en dan wat gedachten en gevoelens te horen: “Kapitaliseren klinkt zo … ja eh … zo, ik weet het eigenlijk niet. Materieel?” Eén van de deelnemers aan het traject, schrijft na de helft van de sessies: “Kapitaliseren op je eigenschappen klonk heel aantrekkelijk. Ik kon me er echter weinig bij voorstellen. Ik aarzelde mij op te geven, maar mijn gevoel zei: gun jezelf dit cadeau, pak het aan en pak dan door.”

Mijn trajectnaam was dus niet marketingproof.
Wellicht is het daarom tijd om de ‘lente-impuls-look’ van mijn trajectnaam wat nader toe te lichten.

Kapitaliseren op je eigenschappen?

Toen ik een jaar of 11 was en een nieuwe fiets zou krijgen,  informeerde mijn moeder bij mijn broer, die als racefietsbezitter met 16 versnellingen als fietsexpert mocht gelden, hoeveel versnellingen mijn fiets zou moeten hebben.
“Een fiets met meer dan twee versnellingen hoef je haar echt niet te geven,” zei mijn broer en in mijn herinnering trok hij er enigszins zijn neus bij op. Uiteraard was ik beledigd, zoals het een jongere zus betaamt. Maar gelijk had hij wel. Ik zou niet uit de fiets gehaald hebben wat erin zat. Alleen blokjes rijden, een keer tegen de wind in of een klein heuveltje op, maar de rest van mijn fietsactiviteiten mocht geen naam hebben. Niets wat meer dan twee versnellingen zou rechtvaardigen.

Helemaal opgaan doet de vergelijking niet, want een fiets koop je en met je lichaam en geest word je geboren, toch trek ik hier een parallel: velen van ons hebben een fiets met 16 versnellingen waar ze er maar twee van gebruiken. Dat wil zeggen: we gebruiken maar een fractie van de mogelijkheden die ons lichaam en onze geest ons bieden.  We leren lopen, fietsen, praten. Sommigen van ons bekwamen zich, halen het onderste uit de kan qua lichaam of intellect, of blinken door oefening uit in een specifieke vaardigheid.
Maar het geheel van wat je allemaal kan? Wat doen we ermee?

Toen ik net op de toneelschool zat en de hele dag feedback kreeg op hoe ik overkwam, of het geloofwaardig en gevarieerd was wat ik liet zien, had ik het gevoel alsof ik voor het eerst op een fiets met 16 versnellingen zat. Geen idee wat ik er allemaal mee kon.
Al snel werd me duidelijk wat er van alles was waar ik gebruik van zou kunnen maken, maar hoe?
Als acteur ben je je eigen instrument, maar anders dan bij een piano of bij een fiets, is een akkoord in mineur niet met een paar vingers aan te slaan, en is het overgaan naar een ander tempo geen kwestie van het bedienen van een versnellingsnaaf.
Ik had nooit kunnen denken dat er zoveel te leren en experimenteren viel, voor ik door zou hebben hoe ik het hele instrument, mijn instrument, kon bespelen.

Wat een mens kan

Ik ben een mens. Ik bespeel als acteur mijn eigen instrument. Dus ik maak gebruik van menselijke vermogens. Dat betekent dat alle routes voor het vrijmaken van mijn repertoire, ook gebruikt kunnen worden door andere mensen die hun repertoire willen vrijmaken. Voor mensen dus, die willen kapitaliseren op hun eigenschappen.

Wie heeft nooit het gevoel er niet alles uit te halen wat er in zit? Net als bij zoveel dingen die ons omringen (smartphones, computers, auto’s): ze zijn volgestopt met snufjes en mogelijkheden, maar als het erop aankomt, komt je dagelijks gebruik maar op een paar handelingen en programma’s neer.
Zo kies je in je gedrag, expressie en interactie uiteindelijk ook maar een beperkt aantal routes van de eindeloze mogelijkheden die er ook nog zijn.
En ach ja  – zolang het werkt. Waarom zou je je druk maken? Wat je niet kent, dat mis je niet.
Tot het kriebelt. Is dit alles? Het vage gevoel dat er meer in zit.
Of tot het wringt. Ik loop vast, ik wil wat anders, maar wat?

Dan is er niets leukers dan te spelen met je mogelijkheden, je repertoire uit te breiden en je te bevrijden van het idee dat er maar één rol voor je is weggelegd (het ‘doe-maar-gewoon-repertoire’) en te ontdekken dat – bij wijze van spreken – alle 16 versnellingen aan jou besteed zijn.